Παρέμβαση του αντεισαγγελέα του Αρείου Πάγου, Βασίλη Πλιώτα, στο θέμα της κακοποίησης των ζώων. Ο κ. Πλιώτας παρήγγειλε την αυστηρή τήρηση δύο παλαιότερων εγκυκλίων της Εισαγγελίας του Αρείου Πάγου (2013 και 2014) για την προστασία των ζώων, στους εισαγγελείς εφετών και εκείνοι με τη σειρά τους στους εισαγγελείς πρωτοδικών.
Αυτό που ζητά ο αντιεισαγγελέας από τους συναδέλφους του, είναι να παρεμβαίνουν σε κάθε περίπτωση που γίνεται γνωστός βασανισμός ζώων και παράλληλα να ελέγχουν εάν τηρούνται οι διατάξεις για την υγεία και προστασία των ζώων από την εκμετάλλευση, την κακοποίηση, τον βασανισμό, τη χρησιμοποίησή τους για κερδοσκοπία, κλπ.
Παράλληλα, στην εισαγγελική παραγγελία αναφέρεται ότι δεν πρέπει να διαφεύγουν από την ποινική δίωξη και την τιμωρία τα παραβατικά άτομα και ειδικά εκείνα των οποίων οι πράξεις τους εμφανίζονται με επαναλαμβανόμενη ένταση. Και στις περιπτώσεις αυτές πρέπει να ακολουθείται η διαδικασία της σύλληψης και του αυτοφώρου.
Επίσης, ο αντεισαγγελέας του Αρείου Πάγου, με αφορμή τις συνεχιζόμενες καταγγελίες για κακοποίηση ζώων, ζητεί από τους συναδέλφους του εισαγγελείς Εφετών να ασκήσουν την επιβαλλόμενη εποπτεία στη περιφέρεια ελέγχου τους.
Όπως είναι γνωστό, το 2014, η τότε εισαγγελέας του Αρείου Πάγου, Ευτέρπη Κουτζαμάνη, είχε εκδώσει σχετική εγκύκλιό της και ζητούσε από τους εισαγγελείς Εφετών να εξετάζονται άμεσα και με προσοχή κάθε είδους πληροφορίες-καταγγελίες, απ’ όπου κι αν προέρχονται, αναφορικά με περιστατικά βασανισμού, κακοποίησης, κακής και βάναυσης μεταχείρισης οποιουδήποτε είδους ζώου ή πράξεων βίας κατ’ αυτού, όπως δηλητηρίαση, κρέμασμα, πνιγμός, σύνθλιψη, ακρωτηριασμός κτλ.
Προγενέστερα, τον Απρίλιο του 2013, ο αποβιώσας Ρούσσος-Εμμανουήλ Παπαδάκης, τότε αντεισαγγελέας Αρείου Πάγου και πρόεδρος της Ένωσης Εισαγγελέων Ελλάδος, είχε αποστείλει στις κατά τόπους εισαγγελίες της χώρας παρόμοια εγκύκλιο.
Χρήσιμες συμβουλές σε πολίτες αλλά και αστυνομία από έναν εισαγγελέα
Οι κακοποιήσεις ζώων στη χώρα μας, δυστυχώς, δίνουν και παίρνουν, παρά το γεγονός ότι διαθέτουμε έναν πολύ ικανοποιητικό νόμο για την προστασία τους.
Για την πάταξη του ντροπιαστικού αυτού φαινομένου,απαιτείται η καλύτερη γνώση του ισχύοντος νόμου από τους ζωόφιλους πολίτες, αλλά και -κυρίως- η αποτελεσματική συνδρομή των αστυνομικών στις περιπτώσεις αυτές.
Για όλ' αυτά, η πρόσφατη ομιλία του αντεισαγγελέα Πρωτοδικών Ηρακλείου, Ευσταθίου Θεοφανίδη, σε σχετική ημερίδα στη Θεσσαλονίκη, είναι πολύ σημαντικό να γίνει ευρύτερα γνωστή.
Και αυτό κάνουμε σήμερα, δημοσιεύοντας, κωδικοποιημένα και σε περίληψη, τα πιο καίρια σημεία της.
Διότι πιστεύουμε ότι δεν αρκεί να θέλουμε να προστατεύουμε τα ζώα - πρέπει να ξέρουμε και το πώς θα τα προστατεύσουμε αποτελεσματικά.
Παθητική-ενεργητική κακοποίηση ζώων
Με απλά λόγια, «ενεργητική» κακοποίηση θεωρείται ο βασανισμός, το κρέμασμα, η σύνθλιψη, ο ακρωτηριασμός κτλ.
Και «παθητική», η εγκατάλειψη, το να διατηρείται το ζώο διαρκώς αλυσοδεμένο, χωρίς δυνατότητα φυσικών κινήσεων, χωρίς καθαρό και υγιεινό περιβάλλον.
Απέναντι στον νόμο και οι δύο αυτές έννοιες είναι ισότιμες: η ποινή που επισύρουν είναι, και στις δύο περιπτώσεις, φυλάκιση τουλάχιστον ενός έτους και πρόστιμο τουλάχιστον 5.000 ευρώ.
Αν σκεφτεί κανείς ότι η ανθρωποκτονία από αμέλεια τιμωρείται με φυλάκιση 3 μηνών έως 5 ετών, αντιλαμβάνεται πόσο σοβαρά αντιμετωπίζει ο νόμος την κακοποίηση των ζώων.
Ευθανασία
Η ευθανασία μπήκε στον νόμο 4039/12 με πολύ αυστηρές προϋποθέσεις.
Οποιος υποστηρίζει δημόσια ότι με την ευθανασία μπορεί να λύσει το πρόβλημα των αδέσποτων, απλώς βρίσκεται εκτός τόπου και χρόνου - και εκτός γράμματος του νόμου.
Τάισμα αδέσποτων
Ακουσα πρόσφατα να υποστηρίζεται ότι, όποιος ταΐζει αδέσποτα ζώα, θεωρείται ταυτόχρονα και ιδιοκτήτης τους.
Κι αυτό είναι εκτός γράμματος του νόμου. Ο νομοθέτης δεν απαγορεύει στον απλό πολίτη, που δεν επιθυμεί να έχει ζώο στο σπίτι του, να παρέχει τροφή ή νερό σε οποιοδήποτε ζώο. Αυτό δεν τον καθιστά ιδιοκτήτη.
Η νομοθεσία
Με τον 4039/12 η ευζωία των ζώων έγινε έννομο αγαθό, δηλαδή κοινωνική αξία που πρέπει να προστατεύεται.
Μέχρι τότε τα ζητήματα της ευζωίας των ζώων τιμωρούνταν σαν τα ζώα να ήταν πράγματα, ιδιοκτησία κάποιου.
Με τον ισχύοντα νόμο, αφαιρέθηκε ο σκύλος από ιδιοκτήτη που κακοποιούσε το ζώο. Και του απαγορεύτηκε να αποκτήσει άλλον σκύλο, στο μέλλον.
Ο ιδιοκτήτης του ήταν κυνηγός. Καταλαβαίνετε τι σημαίνει μια τέτοια ποινή για έναν κυνηγό...
Επιβολή προστίμων
Οι αστυνομικοί είναι τα αρμόδια όργανα -όπως και οι τελωνειακοί, λιμενικοί κτλ.- για να επιβάλουν και βεβαιώσουν τα πρόστιμα των 30.000 ευρώ, ακόμα και αν δεν είδαν «με τα μάτια τους» την πράξη παθητικής ή ενεργητικής κακοποίησης.
Αρκεί το προανακριτικό υλικό που έχουν συλλέξει να τους οδηγεί κατά τρόπο πολύ σοβαρό στο συμπέρασμα ότι έχει τελεστεί το αδίκημα.
Είναι χρέος των αστυνομικών υπαλλήλων, όταν διενεργούν την προανάκριση, λειτουργώντας όχι μόνο ως απλά εκτελεστικά όργανα, αλλά ως σκεπτόμενα εκτελεστικά όργανα του εισαγγελέα που έχει την πρωτοκαθεδρία στη διαδικασία, να συλλέξουν όλα εκείνα τα αποδεικτικά μέσα, που θα βοηθήσουν τον εισαγγελέα να ασκήσει ή όχι την ποινική δίωξη και τους δικαστές να φτάσουν σε μια απόφαση, αθωωτική ή καταδικαστική.
Κτηνιατρική έκθεση
Ενα θέμα που ταλαιπωρεί τα αστυνομικά τμήματα είναι το αν ο κτηνίατρος που θα κάνει τη γνωμάτευση σε μια υπόθεση κακοποίησης πρέπει να 'ναι ιδιώτης ή του Δημοσίου.
Λοιπόν, μπορεί να είναι και ιδιώτης. Στο Ηράκλειο έχει θεσμοθετηθεί «ο κτηνίατρος υπηρεσίας», ένας απ' τους ιδιώτες κτηνιάτρους της πόλης, που είναι διαθέσιμος όλο το 24ωρο.
Αυτεπάγγελτο
Ολα τα ζητήματα κακοποίησης είναι αυτεπάγγελτα. Οι αστυνομικοί δεν χρειάζονται κάποια έγκληση από πολίτη για να κινητοποιηθούν.
Και αν διαπιστώσουν ότι τα στοιχεία μπορεί να χαθούν, να σχηματίσουν μια προανακριτική δικογραφία για την κακοποίηση, ενεργητική ή παθητική.
Εχω δει δύο φορές, στο Ηράκλειο, τέτοιες δικογραφίες και είμαι πολύ ικανοποιημένος γι' αυτό.
Οσο για τα παράβολα, οι πολίτες δεν χρειάζεται να προσκομίσουν κανένα παράβολο κατά την υποβολή της έγκλησης.
Αρση απορρήτου
Ο εισαγγελέας μπορεί να ζητήσει άρση απορρήτου για ένα σάιτ όπου γίνονταν παράνομη εμπορία σκύλου.
Μιλάμε για τα εξωτερικά στοιχεία επικοινωνίας, δηλαδή αριθμό τηλεφώνου, όνομα συνδρομητή, διεύθυνση ΙP (από ποια σελίδα αναρτήθηκε δημοσίευμα με φωτογραφίες σκοτωμένων ζώων ή κακοποιήσεις ζώων) και όχι για άρση απορρήτου του 2225/94, που είναι άλλο πράγμα, πολύ πιο αυστηρό.
είναι κάποιες από τις αιτιολογήσεις για
την απαγόρευση κυκλοφορίας από τη Χούντα που φτάνουν ως και το
«Σκόπιμος Προβολή Ρωσικής Λογοτεχνίας» (για τον Τσέχωφ)
ή το απολαυστικό
«με αντισοβιετικάς
αιχμάς»
αφού για τους δικτάτορες πιο μισητοί κι από
τους Κομμουνιστές είναι εκείνοι αντιστέκονται στην καταπιεστική εξουσία.
Ενδιαφέρουσες οι δυό λίστες με τα απαγορευμένα
βιβλία της Χούντας ανάμεσα στα οποία βρίσκουμε και τα '18 Κείμενα', τη συλλογή διηγημάτων Ελλήνων συγγραφέων οι οποίοι, ως διαμαρτυρία για τη λογοκρισία, είχαν αποφασίσει να
μην εκδίδουν κάτω απ' τη Χούντα.
Φέρνω:
―τις 2 λίστες [από το βιβλίο Εκδοτική δραστηριότητα και
κίνηση των ιδεών στην Ελλάδα
Μια κριτική προσέγγιση των εκδοτικής δραστηριότητας στα χρόνια 1960-1981,του Λουκά Αξελού (μέσω του ιστολογίου
των εκδόσεων ΦΑΡΦΟΥΛΑΣ] ―άρθρο για τη Λογοκρισία δικτατοριών Μεταξά και Παπαδόπουλου (με τίτλους πολλούς κι εντυπωσιακούς)
―σύνδεσμο για τα 18 Κείμενα [από τα 'περί Ανάγνωσης'
μου] ―εικόνες λογοκριμένων τραγουδιών, σελίδας σεναρίου του Θ Αγγελόπουλου και λογοκριμένης από ξένη ταινία της φράσης 'Οι Αμερικανοί είναι κατακτητές'.
και ―video από τα πρώτα γενέθλια της Χούντας με παρουσιαστή τον Οικονομίδη και καλλιτεχνικό πρόγραμμα στο οποίο, μεταξύ άλλων, ο Γρηγόρης Μπιθικώτσης τραγούδησε τον 'Υμνο' της Χούντας.
―video, μια ομιλία του δικτάτορα για να μην ξεχνιέται
ο πόνος ψυχής που προκαλούσε η Χούντα των κολονέλων σε κάθε μορφωμένο άνθρωπο.
Χαρείτε τα
Και μακριά από μάς!
Δεκέμβριος
1972 – απορριπτικό σημείωμα για το τραγούδι «Χασάπικο» (στίχοι Γιώργου Θέμελη –
μουσική Σταύρου Κουγιουμτζή) (Πηγή: Γενικά Αρχεία του Κράτους - Κεντρική
Υπηρεσία, Αρχείο Γενικής Γραμματείας Τύπου και Πληροφοριών
Νοέμβριος
1973 – διαγραφή σε σελίδα του σεναρίου «Θίασος» του Αγγελόπουλου (Πηγή:
Γενικά Αρχεία του Κράτους - Κεντρική Υπηρεσία, Αρχείο Γενικής Γραμματείας Τύπου
και Πληροφοριών)
TA ΑΠΑΓΟΡΕΥΜΕΝΑ
1η ΛΙΣΤΑ
Η ΕΓΚΥΚΛΙΟΣ ΤΗΣ ΓΔΕΑ ΤΗΣ 25ης ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ 1971 Αθήναι τη 25 Όκτωβρίον 1971
Επισυνάπτεται εις Γ.Α.2722/235530 απΟ 25-10-71 Δ/γήν ΓΔΕΑ- ΚΑΤΑΣΤΑΣΙΣ Των εκδοθέντων και κυκλοφορούντων κομμουνιστικών και αντικυβερνητικών βιβλίων και περιοδικών.
11)«ΓΙΑ ΕΝΑ ΡΕΑΛΙΣΜΟ ΧΩΡΙΣ ΟΡΙΑ» ΚΑΦΚΑ-ΠΙΚΑΣΣΟ ΓΚΑΡΙΝΤΎ Αναλύεται υπό το πρίσμα του Μαρξισμού η προσωπικότης τών ΚΑΦΚΑ ΠΙΚΑΣΣΟ-
12)«ΓΙΑΤΙ ΑΥΤΟΚΤΟΝΙΣΕ Ο ΜΠΕΝΕΡΙΖΗ;» ΝΑΖΙΜ ΧΙΚΜΕΤ Ο συγγραφεύς Τούρκος Κομμουνιστής.-
13)«ΔΙΑ ΤΗΝ ΑΠΕΛΕΥΘΕΡΩΣΗ» ΜΑΡΚΟΥΖΕ Ο συγγραφεύς ανήκει εις Ν.Αριστεράν.
14)«ΔΕΚΑ ΟΚΤΩ ΚΕΙΜΕΝΑ» 18 Έλληνες Συγγραφείς Αντικυβερνητικού περιεχομένου.-
15)«ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΚΑΙ ΕΘΝΙΚΗ ΑΝΑΓΕΝΝΗΣΙ» Α. ΠΑΠΑΝΔΡΕΟΥ Αναφέρεται εις ομιλίας προεπαναστατικός του συγγραφέως καθ' άς ούτος κατεφέρθη κατά του Βασιλέως - Αμερικανών κλπ.
16)«ΔΗΜΟΤΙΚΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΠΑΙΔΕΙΑ» ΔΕΛΜΟΥΖΟΥ Α.Π. Ως ασκούν κριτικήν επί της παιδείας αποτελεί αντικείμενον εκμεταλεύσεως υπό της κρυπτοκομ/κής οργανώσεως - «ΕΛΛΗΝΟΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΚΙΝΗΣΗ ΝΕΩΝ»
36) «Η ΑΝΟΙΞΗ ΤΗΣ ΠΡΑΓΑΣ» Μετάφρασις Επιμέλεια Σοφία ΚΑΝΑ Κομ/κού περιεχομένου με άντισοβιετικάς αιχμάς.-
37)«Η ΑΠΕΛΕΥΘΕΡΩΣΗ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ ΚΑΙ Η ΡΩΣΙΑ» (1821-1829). Όλγα ΜΠΑΡΙΣΟΒΝΑ ΣΠΑΡΟ Ανθελληνικού περιεχομένου .-
38)«Η ΓΑΛΛΙΚΗ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ ΤΟΥ 1968» ΠΙΕΡΣΚ ΣΙΗΛ-ΜΩΡΗΝ ΜΑΚΟΒΝΙΛ. Κομμουνιστικοί περιεχομένου.-
39)«Η ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ ΕΝ ΑΝΑΣΤΟΛΗ» ΚΓΑΡΩΝΤΥ Κομ/κου περιεχομένου με αντισοβιετικάς αιχμάς.-
40)«Η ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ ΣΤΗΝ ΚΟΥΒΑ» ΤΣΕ ΓΚΟΥΕΒΑΡΑ Επαναστατικού περιεχομένου.-
41)«Η ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ ΤΗΣ ΚΟΥΒΑΣ» Φ. ΚΑΣΤΡΟ Κομμουνιστικού περιεχομένου .-
42)«Η ΖΩΗ ΤΟΥ ΓΑΛΙΛΑΙΟΥ» ΜΠΕΡΧΤ Ο Συγγραφεύς Γερμανός Κομ/στής.-
43)«Η ΖΩΗ ΤΟΥ Γ.ΠΑΠΑΝΔΡΕΟΥ» ΚΟΡΕΣΗΣ Κων.
44)«Η ΖΩΗ ΤΟΥ» «Γεώργιος ΠΑΠΑΝΔΡΕΟΥ Β' Έκδοση Α' Β' και Γ' ΤΟΜΟΙ)
45)«ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΑΛΗ ΡΕΤΖΟΥ» ΜΑΡΚΑΡΗΣ Πέτρος Θεατρικόν έργον Κομ/κου περιεχομένου.-
46)«Η ΚΥΡΙΑ ΜΕ ΤΟ ΣΚΥΛΑΚΙ ΑΛΛΑ ΔΙΗΓΗΜΑΤΑ» ΤΣΕΧΩΦ Σκόπιμος Προβολή Ρωσικής Λογοτεχνίας.-
47)«Η ΜΑΝΑ ΚΟΥΡΑΓΙΟ ΚΑΙ ΤΑ ΠΑΙΔΙΑ ΤΗΣ» ΜΠΕΡΧΤ Ο συγγραφεύς Γερμανός Κομμουνιστής-
48)«Η ΜΕΓΑΛΗ ΚΑΜΠΗ ΤΟΥ ΣΟΣΙΑΛΙΣΜΟΥ ΓΚΑΡΩΝΤΥ ΤΟ έργον εγράφη μετά την καθαίρεσιν και διαγραφήν εκ του Κ.Κ. Γαλλίας του Συγγραφέως, περιέχει δε επιθέσεις κατά της σημερινής Σοβιετικής ηγεσίας.
72)«ΟΙ ΜΕΡΕΣ ΤΗΣ ΚΟΜΜΟΥΝΑΣ» ΜΠΕΡΧΤ Ο συγγρ. Γερμανός Κομ/ στής.-
73)«ΟΙ ΑΝΑΠΟΔΙΕΣ ΤΗΣ ΖΩΗΣ» ΤΣΕΧΩΦ ΑΝΤΟΝ Σκόπιμος προβολή Ρωσικής Λογ/νίας.
74)«ΟΙ ΣΤΡΑΤΙΕΣ ΤΗΣ ΝΥΧΤΑΣ» ΜΕΗΛΕΡ ΝΟΡΜΑΝ Τροτσκιστικού περιεχομένου .-
75)«ΟΙ ΧΑΡΤΟΓΙΑΚΑΔΕΣ» ΜΙΛΛΣ ΡΑΪΤ Ο Συγγραφεύς ανήκει εις την Νέαν Αριστεράν.-
76)«Ο ΚΑΛΟΣ ΑΝΘΡΩΠΟΣ ΤΟΥ ΣΕΤΣΟΥΑΝ» ΜΠΕΡΧΤ Ο Συγγρ. Γερμανός Κομ/στής-
77)«Ο ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΣ ΚΑΙ ΤΑ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ» ΛΙΑΤΣΟΣ ΔΗΜ. Κομμουνιστικού περιεχομένου .-
78)«Ο ΚΥΚΛΟΣ ΜΕ ΤΗΝ ΚΥΜΩΛ1Α» ΜΠΡΕΧΤ Ο Συγγρ. Γερμανός Κομ/στής.-
79)«Ο κ. ΜΠΟΥΝΤΙΛΑ ΚΙ Ο ΔΟΥΛΟΣ ΤΟΥ ΜΑΤΤΙ» ΜΠΡΕΧΤ Ο Συγγρ. Γερμανός Κομ/στής.-
80)«ΟΛΟΚΛΗΡΗ Η ΑΛΗΘΕΙΑ» ΓΚΑΡΩΝΤΥ ΤΟ έργον εγράφη μετά την καθαίρεσιν και διαγραφήν εκ του Κ.Κ. Γαλλίας του συγγραφέως, περιέχει δε επιθέσεις κατά της σημερινής Σοβιετικής ηγεσίας.-
81)«Ο ΜΟΝΟΔΙΑΣΤΑΤΟΣ ΑΝΘΡΩΠΟΣ» ΧΕΜΠΕΡΤ ΜΑΡΚΟΥΖΕ. Ο Συγγραφεύς ανήκει εις την Νέαν Αριστεράν.-
82)«Ο ΜΠΙΝΤΕΣ ΚΑΙ ΑΛΛΕΣ ΙΣΤΟΡΙΕΣ» ΧΑΚΚΑΣ ΜΑΡΙΟΣ Κομμουνιστικού περιεχομένου.-
5)«ΣΥΓΧΡΟΝΟΣ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΣ» (Μηνιαίον Περιοδικόν) Β.ΡΑΦΑΗΛΙΔΗΣ Ο Βασ. ΡΑΦΑΗΛΙΔΗΣ ήτο Στέλεχος της Ε.Δ.Α.
6)«ΧΡΟΝΙΚΟ 70» (Περιοδικόν Ετησίας Εκδόσεως)» Ελέγχεται ο έκδοτικός οίκος υπό των κομμουνιστών.-
ΤΟ Λ/1/3 ΓΡΑΦΕΙΟΝ ΚΩΝ/ΝΟΣ ΝΙΑΣΚΟΣ- ΑΣΤΥΝ.Α' Ακριβές αντίγραφον Εν Αθήναις τη 20η Νοεμβρίου 1971
Η εγκύκλιος αυτή συνταγμένη από τον Αστυνόμο Α' Κωνσταντίνο Νιάσκο κυκλοφόρησε σε όλη την Ελλάδα στα τέλη του 1971. Στόχος της ήταν η ανάσχεση της ολοένα αυξανόμενης εκδοτικής δραστηριότητας. Η παρούσα αναδημοσίευση έχει κρατήσει τη σύνταξη και ορθογραφία του αποτελούμενου από έξη πολυγραφημένες σελίδες πρωτότυπου κειμένου.
1.ΑΠΟΘΗΚΟΠΟΙΗΣΗ ΜΕ ΤΗ ΓΛΩΣΣΑ ΤΟΝ ΑΡΙΘΜΟΝ ΣΥΓΓΡΑΦΕΩΣ
2.ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΕΙΣ ΤΗΝ ΙΣΤΟΡΙΑΝ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΚΕΦΑΛΑΙΟ- ΚΡΑΤΙΑΣ
3.Η ΑΟΡΑΤΗ ΚΥΒΕΡΝΗΣΗ ΟΙΑ
4.Η ΑΥΓΗ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΚΑΠΙΤΑΛΙΣΜΟΥ
5.Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΖΩΗ ΣΤΗΝ ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΑΔΑ.
6.Η ΚΑΤΑΠΙΕΣΤΙΚΗ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑ
7.ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟΝ ΤΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ
8.Η ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ ΤΗΣ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗΣ
9.ΚΑΤΑΘΕΣΗ 73
10.ΚΡΑΤΟΣ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΘΕΩΡΙΑ.
11.ΚΡΙΤΙΚΗ ΤΗΣ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑΣ ΤΟΥ ΜΑΡΚΟΥΖΗ.
12.ΜΟΝΟΠΩΛΙΑΚΟΣ ΚΑΠΙΤΑΛΙΣΜΟΣ-ΑΝΑΤΟΜΙΑ ΤΟΥ ΙΜΠΕΡΙΑΛΙΣΜΟΥ
13.ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΚΑΙ ΥΠΟΑΝΑΠΤΥΚΤΕΣ ΧΩΡΕΣ
14.«Ο ΛΕΝΙΝ ΜΕ ΤΑ ΔΙΚΑ ΤΟΥ ΧΕΡΙΑ.
15.Ο ΦΑΣΙΣΜΟΣ
16.ΠΟΛΥΕΘΝΙΚΑ ΥΠΕΡΜΟΝΟΠΩΛΕΙΑ-ΑΠΟΣΥΝΘΕΣΗ ΤΟΥ ΙΜΠΕΡΙΑΛΙΣΜΟΥ
17.ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΤΟΥ ΕΘΝΟΥΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ.
18.ΣΕΞ ΚΑΙ ΡΑΤΣΙΣΜΟΣ
19.ΤΟ ΕΓΚΛΗΜΑ ή 450 ΗΜΕΡΕΣ.
20.ΠΑΡΟΥΣΙΕΣ (Περιοδικόν)
21.ΦΟΙΤΗΤΙΚΑ
22.ΤΣΕ ΓΚΟΥΕΒΑΡΑ
23.Η ΣΚΕΨΗ ΤΟΥ ΜΑΟ
24.ΑΛΛΗΛΟΓΡΑΦΙΑ ΜΕ ΤΟΝ ΚΩΣΤΑ.
25.ΑΝΤΑΡΤΙΚΟ-Η ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ.
26.ΓΡΑΜΜΑΤΑ ΑΠΟ ΤΗ ΦΥΛΑΚΗ
27.Η ΑΡΙΣΤΕΡΑ ΑΠΑΝΤΑ ΣΤΟΝ Χ. ΜΑΡΚΟΥΖΕ
28.Η ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΕΡΙΣ.
29.ΘΕΑΤΡΙΚΑ-ΑΝΑΜΕΣΑ ΣΤΟΥΣ ΑΝΘΡΩΠΟΥΣ-ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΑ
30.ΘΥΜΩΜΕΝΑ ΣΤΑΧΙΑ
31.ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΕΩΣ ΤΟΥ Φ.ΓΕΩΡΓΙΟΥ
32.ΚΑΙ ΥΠΕΡ ΤΩΝ ΖΩΝΤΩΝ
33.ΛΕΝΙΝ - ΜΙΑ ΜΕΛΕΤΗ ΠΑΝΩ ΣΤΗΝ ΕΝΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ΣΚΕΨΗΣ ΤΟΥ
34.ΜΟΥΣΙΚΗ ΓΙΑ ΤΙΣ ΜΑΖΕΣ
35.Ο ΛΕΝΙΝΙΣΜΟΣ ΚΑΙ Η ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΕΠΟΧΗ.
36.Ο ΑΜΕΡΙΚΑΝΙΚΟΣ ΜΥΘΟΣ
37.ΟΙ ΘΕΜΕΛΙΩΔΕΙΣ ΝΟΜΟΙ ΤΗΣ ΚΑΠΙΤΑΛΙΣΤΙΚΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ.
38.ΠΑΝΩ ΣΤΟ ΦΑΣΙΣΜΟ – Η ΦΑΙΑ ΠΑΝΟΥΚΛΑ
39.ΣΤΑΛΙΝ - ΒΙΟΓΡΑΦΙΑ
40.ΤΟ ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ ΜΙΑΣ ΧΗΡΑΣ.
41.ΤΑ ΑΝΘΡΩΠΙΝΑ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ
42.ΧΕΙΡΟΝΟΜΊΕΣ
43.ΧΡΟΝΙΚΟ 72.
44.ΞΑΝΑΚΑΤΑΚΤΩΝΤΑΣ ΤΗΝ ΕΛΠΙΔΑ
45.Η ΖΩΗ ΤΟΥ Γ. ΠΑΠΑΝΔΡΕΟΥ
46.Η ΑΝΗΘΙΚΟΤΗΣ ΤΗΣ ΗΘΙΚΗΣ
47.ΑΙΣΘΗΤΙΚΗ
48.ΛΟΥΔΟΒΊΚΟΣ ΦΟΥΕΡΜΠΑΧ
49.ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΡΩΣΣΙΚΗΣ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΕΩΣ
50.ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑΙ ΚΑΙ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ.
51.ΝΕΟΙ ΣΤΟΧΟΙ
52.ΑΝΩΤΑΤΗ ΠΑΙΔΕΙΑ.
53.ΑΠΟ ΤΟΝ ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗ ΣΤΟΝ ΜΠΕΧΤ.
54.ΑΡΧΑΙΕΣ ΘΡΗΣΚΕΙΕΣ ΚΑΙ ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΣΜΟΣ
55.ΒΑΣΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΘΕΩΡΙΑΣ
56.ΓΙΑΤΙ ΑΥΤΟΧΤΟΝΗΣΕ Ο ΜΠΕΝΕΡΤΖΗ
57.ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΠΕΛΕΥΘΕΡΩΣΗ ΤΟΥ ΜΑΡΚΟΥΖΕ.
58.ΔΕΚΑ ΟΚΤΩ ΚΕΙΜΕΝΑ.
59.ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΚΑΙ ΕΘΝΙΚΗ ΑΝΑΓΕΝΝΗΣΗ.
60.ΔΥΟ ΜΕΛΕΤΕΣ ΓΙΑ ΤΟ ΓΑΛΛΙΚΟ ΜΑΗ του 1968
61.ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΠΟΙΗΣΗ.
62.ΕΚΛΕΚΤΕΣ ΣΕΛΙΔΕΣ
63.ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ ΚΑΙ ΑΝΑΓΚΑΙΟΤΗΤΑ
64.ΕΛΙΤ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΑ
65.ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ
66.ΕΞΟΡΙΣΤΟΙ ΣΤΗΝ ΣΙΒΗΡΙΑ
67.ΕΡΩΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ
68.ΕΣΤΙΑ ΑΝΤΙΣΤΑΣΕΩΣ
69.Η ΑΛΗΘΕΙΑ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΕΛΛΗΝΑΣ
70.Η ΑΝΑΚΡΙΣΗ
71.Η ΑΝΑΡΧΙΑ
72.Η ΑΝΟΙΞΗ ΤΗΣ ΠΡΑΓΑΣ
73.Η ΑΠΕΛΕΥΘΕΡΩΣΗ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ ΚΑΙ Η ΡΩΣΙΑ
74.Η ΓΑΛΛΙΚΗ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ ΤΟΥ 1968
75.Η ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ ΕΝ ΑΝΑΣΤΟΛΗ
76.Η ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ ΣΤΗΝ ΚΟΥΒΑ
77.Η ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ ΤΗΣ ΚΟΥΒΑΣ
78.Η ΖΩΗ ΤΟΥ ΓΑΛΙΛΑΙΟΥ
79.Η ΖΩΗ ΤΟΥ Γ.ΠΑΠΑΝΔΡΕΟΥ
80.Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΑΛΗ ΡΕΤΖΟ
81.Η ΜΑΝΑ ΚΟΥΡΑΓΙΟ ΚΑΙ ΤΑ ΠΑΙΔΙΑ ΤΗΣ
82.Η ΜΕΓΑΛΗ ΚΑΜΠΗ ΤΟΥ ΣΟΣΙΑΛΙΣΜΟΥ
83.ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ ΒΟΛΙΒΙΑΣ
84.Η ΣΚΗΝΗ ΧΩΡΙΣ ΟΡΙΑ
85.ΙΔΙΟΚΤΗΣΙΑ ΚΑΙ ΕΞΟΥΣΙΑ ΤΟΥ ΓΚΑΜΠΡΙΕΛ.
86.ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΡΩΣΙΚΗΣ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗΣ.
87.ΚΕΙΜΕΝΑ
88.ΚΙΝΑ Ο ΓΙΓΑΝΤΑΣ
89.ΚΟΛΟΚΟΤΡΩΝΗ ΑΠΟΜΝΗΜΟΝΕΥΜΑΤΑ
90.ΚΡΑΤΟΣ ΚΑΙ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ ΤΟΥ ΛΕΝΙΝ
91.ΚΡΙΤΙΚΕΣ ΣΕΛΙΔΕΣ
92.ΜΗΔΕ Ο ΜΑΡΞ ΜΗΔΕ Ο ΧΡΙΣΤΟΣ
93.ΝΕΑ ΚΕΙΜΕΝΑ
94.ΞΑΝΑΚΑΤΑΚΤΩΝΤΑΣ ΤΗΝ ΕΛΠΙΔΑ
95.Ο ΑΝΔΡΑΣ ΕΙΝΑΙ ΑΝΔΡΑΣ
96.ΟΙ ΜΕΡΕΣ ΤΗΣ ΚΟΜΟΥΝΑΣ
97.ΟΙ ΣΤΡΑΤΙΕΣ ΤΗΣ ΝΥΚΤΑΣ
98.ΟΙ ΧΑΡΤΟΓΙΑΚΑΔΕΣ
99.Ο ΚΑΛΟΣ ΑΝΘΡΩΠΟΣ ΤΟΥ ΣΕΤΣΟΥΑΝ
100.Ο ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΣ ΚΑΙ ΤΑ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ
101.Ο ΚΥΚΛΟΣ ΜΕ ΤΗΝ ΚΙΜΩΛΙΑ ΜΠΡΕΧΤ.
102.ΟΣΟ ΚΡΑΤΑΕΙ ΤΟ ΣΚΟΤΑΔΙ
103.Ο ΣΒΕΥΚ ΣΤΟ Β' ΠΑΓΚΟΣΜΙΟ ΠΟΛΕΜΟ
104.Ο ΦΟΒΟΣ ΜΠΡΟΣΤΑ ΣΤΗΝ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ
105.Ο ΦΟΒΟΣ ΤΗΣ ΛΕΥΤΕΡΙΑΣ
106.ΠΑΡΑΝΟΜΙΑ
107.ΠΛΑΤΩΝΑ ΣΟΦΙΣΤΗΣ
108.ΠΟΙΗΜΑΤΑ ΤΟΥ ΠΩΛ ΕΛΥΑΡ.
109.ΣΤΑ ΧΡΟΝΙΑ ΤΗΣ ΦΩΤΙΑΣ ΤΟΥ ΒΟΥΡΝΑ
110.ΤΑ ΑΠΟΡΡΗΤΑ ΤΟΥ ΠΕΝΤΑΓΩΝΟΥ
111.ΤΟ 21 ΚΑΙ Η ΑΛΗΘΕΙΑ
112.ΤΟ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟ ΜΑΣ ΖΗΤΗΜΑ.
113.ΤΟ ΤΕΛΟΣ ΤΗΣ ΜΙΚΡΗΣ ΜΑΣ ΠΟΛΗΣ
114.ΤΡΙΛΟΓΙΑ ΠΟΛΕΜΟΥ
115.ΦΩΝΕΣ ΤΗΣ ΝΥΚΤΑΣ
116.ΚΟΥΡΟΣ (Περιοδικόν).
117.ΣΥΓΧΡΟΝΟΣ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΣ
118.ΜΠΡΟΣΤΑ ΣΤΟ ΙΔΙΟ ΠΟΤΑΜΙ
119.ΠΕΝΤΕ ΙΣΤΟΡΗΜΑΤΑ
120.ΠΟΙΗΜΑΤΑ
121.ΔΙΑΠΙΣΤΩΣΗ
122.Η ΔΙΑΡΚΗΣ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ.
2)ΝΕΚΡΟΦΑΝΕΙΑ
3)ΟΔΟΙΠΟΡΙΑ
4)ΠΟΛΙΤΙΚΑ ΚΕΙΜΕΝΑ
5)ΠΡΟΔΟΜΕΝΗ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ.
6)ΤΟ ΛΑΓΟΥΤΟ
7)ΚΑΤΑ ΣΑΔΟΥΚΑΙΩΝ
8)ΧΑΙΡΕ Ω ΧΑΙΡΕ
9)ΚΡΙΤΙΚΗ ΤΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ
10)ΑΤΑΛΟΣ Ο ΤΡΙΤΟΣ
11)Ο ΠΟΛΙΤΙΚΟΣ ΚΑΒΑΦΗ
12)ΗΠΑΤΙΑ.
13)Η ΦΑΥΣΤΑ ΚΑΙ ΔΙΑΦΟΡΑ ΔΙΟΙΚΗΜΑΤΑ
14)Ο ΜΑΚΑΡΙΟΣ ΚΑΙ ΟΙ ΣΥΜΜΑΧΟΙ ΤΟΥ
15)ΟΙ 300 ΤΗΣ ΠΗΝΕΛΟΠΗΣ
16)ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΑΡΧΑΙΑΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑΣ
17)ΣΤΡΑΤΙΩΤΙΚΗ ΔΙΚΤΑΤΟΡΙΑ
18)ΘΕΩΡΗΜΑΤΑ
19)ΑΝΑΡΙΘΜΑ ΠΟΙΗΜΑΤΑ
20)ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΙ ΤΟΥ ΑΝΘΡΩΠΟΥ
21)ΤΟ ΚΑΤΗΓΟΡΩ ΤΗΣ ΝΕΟΛΑΙΑΣ
22)ΤΟ ΚΟΙΝΟΒΙΟ
23)ΜΕ ΤΟΥΣ ΝΕΟΥΣ
24)ΑΚΑΡΤΕΡΕΙ ΚΙ ΑΚΑΡΤΕΡΕΙ
25)ΑΣΤΡΟΛΑΒΟΣ
26)ΑΥΛΟΣ ΤΟΥ ΑΝΕΜΟΥ
27)ΓΙΑ ΜΙΑ ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ
28)ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΠΑΙΔΕΙΑ-ΩΡΑ ΜΗΔΕΝ
29)Η ΚΑΔΜΩ της Μ. ΑΞΙΩΤΗ
30)Ο ΣΥΣΣΥΦΟΣ ΜΕ ΤΑ ΟΚΤΩ ΠΟΔΙΑ
31)ΤΙ ΝΑ ΚΑΝΩΜΕ; ΤΟΥ ΛΕΝΙΝ
32)ΑΝΑΖΗΤΩΝΤΑΣ ΤΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ
33)ΑΠΟΗΧΑ ΤΟΥ Γ. ΜΟΤΣΙΟΥ
34)ΚΑΘΥΣΤΕΡΗΜΕΝΑ ΠΡΩΤΟΛΙΑ
35)ΞΕΝΟΙ ΛΟΓΟΤΕΧΝΕΣ ΤΟΥ Μ.ΑΥΓΕΡΗ
36)Ο ΠΛΟΥΤΟΣ ΤΟΥ ΑΡΙΣΤΟΦΑΝΟΥΣ
37)ΤΊ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΞΕΡΗ ΚΑΘΕ ΕΠΑΝΑΣΤΑΤΗΣ
38)ΤΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΤΟΥ ΚΑΡΛ ΜΑΡΞ
39)ΥΠΟ ΞΕΝΗ ΣΗΜΑΙΑ
40)ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΕΣ ΤΟΥ ΤΡΟΜΟΥ
41)ΔΙΑΛΕΧΤΙΚΗ ΤΗΣ ΦΥΣΕΩΣ
42)ΕΦΤΑΨΥΧΟΙ
43)ΚΑΛΗΝΥΧΤΑ ΜΑΡΓΑΡΙΤΑ
44)ΓΑΤΑ ΚΑΙ ΠΟΝΤΙΚΗ
45)ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΚΗ ή ΣΟΣΙΑΛΙΣΤΙΚΗ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ;
46)Η ΞΕΝΗ
47)Η ΜΕΓΑΛΗ ΠΟΡΕΙΑ του ΜΑΟ ΤΣΕ ΤΟΥΝΓΚ
48)ΚΟΝΤΡΑ ΣΤΙΣ ΘΥΕΛΕΣ
49)ΛΟΙΜΟΣ
50)ΟΙ ΑΝΑΡΧΙΚΟΙ
51)ΡΩΜΙΟΣΥΝΗ.
Η παρούσα αναδημοσίευση έχει κρατήσει τη σύνταξη και
ορθογραφία του αποτελούμενου από τρεις πολυγραφημένες σελίδες πρωτότυπου
κείμενου.
Οι λίστες
προέρχονται από το βιβλίο Εκδοτική δραστηριότητα και κίνηση των ιδεών στην Ελλάδα. Μια κριτική
προσέγγιση των εκδοτικής δραστηριότητας στα χρόνια 1960-1981, του Λουκά Αξελού
(εκδ. Στοχαστής, 2008), και αφορά 2 λίστες (η μία του 1970 και η άλλη του 1974) και τις φέρνω από το ιστολόγιο των εκδόσεων farfoulas.
Δεκέμβριος 1967 – δελτίο ελέγχου για την
ταινία «Η κόρη του Ζορό: θα εκδικηθώ δύο φορές – Zorro’s Black Whip των Spencer Bennet και Wallace Grissell (Πηγή:
Γενικά Αρχεία του Κράτους - Κεντρική Υπηρεσία, Αρχείο Γενικής Γραμματείας Τύπου
και Πληροφοριών)
1936 ο δικτάτορας Μεταξάς, μιμούμενος τις πρακτικές του Αδόλφου Χίτλερ, οργανώνει σε πλατείες μεγάλων πόλεων της χώρας, το κάψιμο βιβλίων με «ανθελληνικό» περιεχόμενο. Ανάμεσά τους, βιβλία των Γκαίτε, Σω, Φρόιντ, Τολστόι.
Η Ελλάδα δεν έχει την ίδια παράδοση στη συστηματική και ρητή λογοκρισία βιβλίων όσο (παλαιότερα) οι αγγλοσαξονικές χώρες, η ΕΣΣΔ και οι χώρες του πρώην Ανατολικού Μπλοκ, καθώς και (ακόμα) οι μουσουλμανικές χώρες και η Κίνα. Σε περιόδους δημοκρατίας, οι...όποιες – συνήθως αποτυχημένες – απόπειρες διωγμών βιβλίων και συγγραφέων αφορούσαν σε περιπτώσεις «βλασφημίας», ανάμεσά τους ο «Τελευταίος Πειρασμός» του Καζαντζάκη και το κόμικ «Η Ζωή του Ιησού» του Γκέρχαρντ Χάντερερ.
Σε περιόδους επιβολής δικτατορικών καθεστώτων, όμως, αλλάζουν τα πράγματα. Τόσο στη δικτατορία του Μεταξά, όσο και στην επταετή δικτατορία των συνταγματαρχών, βιβλία και συγγραφείς μπήκαν στη μαύρη λίστα. Ποια ήταν τα βιβλία που απαγορεύτηκαν από τις δύο δικτατορίες που βίωσε η Ελλάδα τον 20ο αιώνα;
Μεταξάς: Όταν καίγονταν τα βιβλία
Η φασιστικών αποχρώσεων δικτατορία του Ιωάννη Μεταξά (1936-1941) δεν διακρίθηκε για την ιδιαίτερη αγάπη της προς όσα βιβλία θεωρούνταν αντίθετα προς τις αρχές του κράτους. Ακολουθώντας το γερμανικό παράδειγμα, ο Μεταξάς διέταξε τη δημόσια καύση των σχετικών «αντεθνικών» βιβλίων. Μεταξύ των βιβλίων που απαγορεύτηκαν εκείνη την περίοδο:
- Η «Ζωή εν Τάφω» του Στρατή Μυριβήλη, πιθανώς επειδή ήταν αντιπολεμικό βιβλίο - Η «Αντιγόνη» του Σοφοκλή, έργο που κατεξοχήν στρέφεται κατά της εξουσίας (γενικότερα, όπως θα φανεί παρακάτω, η αρχαία γραμματεία βρέθηκε στο στόχαστρο του καθεστώτος) - Έργα του Πλάτωνα, του Θουκυδίδη και του Ξενοφώντα. Υπήρξε ρητή διαταγή να μη διδαχθεί ο «Επιτάφιος» του Περικλή στα σχολεία, για να μην τον εκλάβουν οι μαθητές ως έμμεση αποδοκιμασία των μηχανισμών του κράτους - Για προφανείς λόγους, το συνολικό έργο του Καρλ Μαρξ, καθώς και άλλα βιβλία με μαρξιστικό περιεχόμενο - Η «Καταγωγή των Ειδών» του Δαρβίνου, έργο που απαγορεύτηκε κατά περιόδους ανά τον κόσμο και συνάντησε αντιδράσεις από την Εκκλησία, συντηρητικούς φορείς κλπ., λόγω της θεωρίας του Δαρβίνου περί συγγένειας του ανθρώπου με τον πίθηκο - Έργα του Σίγκμουντ Φρόιντ (προφανώς οι ψυχοσεξουαλικές θεωρίες του κρίθηκαν ανήθικες), του Τζορτζ Μπέρναρντ Σο (λόγω του κοινωνικού σχολιασμού των έργων του), του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη, του Ανατόλ Φρανς, του Χάινριχ Χάινε, των Μαξίμ Γκόρκι, Λέον Τολστόι και Φιοντόρ Ντοστογιέφσκι (και μόνο η εθνικότητά τους ήταν αρκετή), του Γκαίτε και του Ιμάνουελ Καντ.
Δικτατορία 1967-1974: Στο στόχαστρο οι αριστεροί συγγραφείς
Την περίοδο 1967-1974, η δικτατορία των συνταγματαρχών ταυτίστηκε, μεταξύ άλλων, με τη λέξη «λογοκρισία». Λογοκρισία στη μουσική, τα τραγούδια, τις ταινίες, τα σχολικά και πανεπιστημιακά συγγράμματα. Λογοκρισία στο θέατρο (στο Εθνικό μοιράστηκε λίστα με τα επιτρεπτά έργα). Και φυσικά λογοκρισία και στα… εξωσχολικά βιβλία.
Η χούντα απαγόρευσε πολλά βιβλία και συνέταξε μαύρες λίστες, ιδίως με όσους συγγραφείς θεωρούνταν φιλικά προσκείμενοι στο σοβιετικό καθεστώς. Όσα βιβλία ελέγχονταν και κρινόταν αναγκαίο να λογοκριθούν, έφεραν και την αντίστοιχη σήμανση: μία σφραγίδα «Έχει λογοκριθεί» που πρακτικά μεταφραζόταν σε «εγκρίνεται με όποιες αλλαγές θεωρήσει αναγκαίες ο λογοκριτής». Η ψύχωση με τους Σοβιετικούς επεκτάθηκε και στα σοβιετικά ονόματα, που απαγορεύονταν να εμφανιστούν σε βιβλία. Απαγορεύθηκε επίσης στους συγγραφείς να τονίζουν ή να υπογραμμίζουν τη λέξη «κόκκινος» στα βιβλία τους, λόγω των κομμουνιστικών συνειρμών που εξέγειρε!
Πολλοί αριστεροί Έλληνες συγγραφείς υπέφεραν αυτή την περίοδο. Μεταξύ αυτών, η αυτοεξόριστη Τατιάνα Γκρίτση-Μιλλιέξ, της οποίας χειρόγραφα βιβλίων καταστράφηκαν από τη χούντα, ο Άρης Αλεξάνδρου, ο Τίτος Πατρίκιος, η Έλλη Αλεξίου, που τέθηκε σε κατ’ οίκον περιορισμό και της απαγορεύτηκε το 1973 να ανεβάσει στο θέατρο το «Μια ημέρα στο γυμνάσιο», ο Κώστας Μουρσελάς για τα έργα του «Στάση λεωφορείου» και «Το αυγό», ο Ιάκωβος Καμπανέλλης για το εμφανώς αντιδικτατορικό «Το μεγάλο μας τσίρκο» (1973), με φυλάκιση μάλιστα των συντελεστών της παράστασης του τελευταίου (Κ. Καζάκος, Τ. Καρέζη) και πολλοί άλλοι. Ο Γιάννης Ρίτσος συνελήφθη το καλοκαίρι του 1967 για τα πολιτικά του φρονήματα.
Δεν έλειψαν και οι προσαγωγές συγγραφέων για συγκεκριμένα έργα τους που κρίθηκαν πως έχουν «άσεμνο περιεχόμενο». Ο Νίκος Κάσδαγλης δικάστηκε τον Απρίλιο του 1970 για το «άσεμνο» μυθιστόρημά του «Εγώ είμι Κύριος ο Θεός σου» (1961) και αθωώθηκε. Ομοίως αθωώθηκε και ο Μένης Κουμανταρέας που είχε οδηγηθεί στο δικαστήριο για τη συλλογή διηγημάτων του «Το αρμένισμα» (1967). Περισσότερο ταλαιπωρήθηκε ο Ηλίας Πετρόπουλος με τα ιδιαίτερα προχωρημένα για την εποχή γραπτά του. Για το βιβλίο του «Ρεμπέτικα τραγούδια», που δεν έφερε καν σφραγίδα λογοκρισίας, δικάστηκε και καταδικάστηκε το 1968 σε πεντάμηνη φυλάκιση. Το 1972 φυλακίστηκε για το τολμηρό για την εποχή «Καλιαρντά» (1971) αλλά και για το ποίημά του «Σώμα».
Το Νοέμβρη του 1969, σταμάτησε η προληπτική λογοκρισία των βιβλίων με τη θέσπιση ενός καινούριου νόμου, που επέτρεπε στους ίδιους τους συγγραφείς και τους εκδότες να λογοκρίνουν ή να απαγορεύουν μόνοι τους τη δουλειά τους. Κάθε καινούριο βιβλίο που εκδιδόταν υποχρεούταν επίσης να έχει έναν τίτλο που να αντιστοιχεί με ακρίβεια στα περιεχόμενά του: οι μεταφορικοί ή κρυπτικοί τίτλοι κρίθηκαν επικίνδυνοι. Στο μεταξύ, συντάχθηκε μία λίστα με περίπου 760 βιβλία από περίπου 200 συγγραφείς που κρίθηκαν απαγορευμένα. Μεταξύ αυτών, βιβλία του Ονορέ ντε Μπαλζάκ, των υπαρξιστών Ζαν Πολ Σαρτρ και Σιμόν ντε Μποβουάρ, του Τολστόι, του Σέξπιρ, όλες οι αρχαίες τραγωδίες και κωμωδίες (για παράδειγμα, η «Λυσιστράτη») και ακόμα και τα απομνημονεύματα ηρώων της Ελληνικής Επανάστασης όπως ο Κολοκοτρώνης και ο Καραϊσκάκης! «Επικίνδυνα» για το καθεστώς βιβλιοπωλεία υποχρεώθηκαν να κλείσουν.
Ακριβώς 40 χρόνια πριν, το 1972, η ελληνική λογοκρισία έκανε – τρόπον τινά – τον γύρο του κόσμου, όταν απασχόλησε ένα από τα άρθρα του νεοσύστατου τότε περιοδικού Index on Censorship, του μοναδικού περι
οδικού αφιερωμένου αποκλειστικά στο φαινόμενο της λογοκρισίας (έκτοτε έχει διακριθεί πολλάκις για τη δράση και το έργο του). Το παρθενικό τεύχος του περιοδικού ήταν αφιερωμένο στη λογοκρισία σε χώρες με ολοκληρωτικά καθεστώτα, είτε κομμουνιστικά (π.χ. ΕΣΣΔ) είτε δεξιές δικτατορίες (Πορτογαλία και φυσικά Ελλάδα). Το περιοδικό δημοσίευσε επίσης μία λίστα με βιβλία που απαγορεύονταν ή λογοκρίνονταν εκείνη την περίοδο στην Ελλάδα, βάσει μίας καινούριας λίστας που είχε συνταχθεί τον Οκτώβριο του 1971. Δίπλα στον τίτλο του απαγορευμένου βιβλίου και του συγγραφέα του αναγράφεται και ο λόγος της απαγόρευσης. Μπορεί να δει κανείς πως η επιλογή έγινε με γνώμονα κυρίως τον συγγραφέα και όχι τον βιβλίο. Οι blacklisted συγγραφείς (ή σε ορισμένες περιπτώσεις, όπως π.χ. σε ένα βιβλίο του Χαριλάου Τρικούπη, ο μεταφραστής ή ο επιμελητής) είναι όσοι θεωρήθηκαν αριστεροί. (ολόκληρο το σχετικό άρθρο εδώ).
Στη λίστα με εγχώριους συγγραφείς βρίσκουμε τα «12 μαθήματα για τον κινηματογράφο» του Βασίλη Ραφαηλίδη («επειδή ο συγγραφέας είναι κομμουνιστής»), τον «Φόβο της ελευθερίας» του Δημήτρη Μαρωνίτη που είχε διαφύγει την περίοδο εκείνη στο εξωτερικό («λόγω του αντικυβερνητικού του περιεχόμενου»), «Δημοτικισμός και παιδεία» του (ήδη εκλιπόντος τότε) παιδαγωγού Αλέξανδρου Δελμούζου («επειδή η δουλειά του μπορεί να γίνει αντικείμενο εκμετάλλευσης στα χέρια της κρυπτοκομμουνιστικής Ελληνοευρωπαϊκής Κίνησης Νέων»), την «Αλήθεια για τους Έλληνες Πολιτικούς» του Γεωργίου Ράλλη («δεξιός πολιτικός αλλά αντικυβερνητικό περιεχόμενο»), μία βιογραφία του Γεωργίου Παπανδρέου και απομνημονεύματα του Κολοκοτρώνη (με επιμέλεια του αριστερού Τάσου Βουρνά, που εξηγεί την αναπάντεχη αυτή λογοκρισία ενός βιβλίου αφιερωμένου στη ζωή ενός αγωνιστή του 1821). Από βιβλία ξένων συγγραφέων εντοπίζουμε στη λίστα το «Έρως και πολιτισμός» του Χέρμπερτ Μαρκούζε («επειδή ο συγγραφέας ανήκει στη νέα αριστερά»), τη «Ζωή του Γαλιλαίου» και «Τρόμος και αθλιότητα του Τρίτου Ράιχ» του Μπέρτολτ Μπρεχτ («κομμουνιστής»), την «Κυρία με το σκυλάκι και άλλες ιστορίες» του Άντον Τσέχοφ («σκόπιμη προβολή της ρωσικής λογοτεχνίας»), την «Ιστορία της Ρωσικής Επανάστασης» του Τρότσκι, «Μ’ανοιχτά χαρτιά» του Λουίς Αραγκόν («κομμουνιστικό περιεχόμενο»), τα «Προβλήματα οντολογίας και πολιτικής» του μαρξιστή Γκέοργκ Λούκατς και «Τι είναι λογοτεχνία;» του Ζαν-Πολ Σαρτρ.
Η στιγμή της κυκλοφορίας του περιοδικού δεν είναι τυχαία: είχε μόλις προηγηθεί η δημοσίευση ενός άρθρου στο «Βήμα» που κατήγγειλε την ύπαρξη μίας «μαύρης λίστας» συγγραφέων και βιβλίων, αναφέροντας μάλιστα πως είχε μοιραστεί σε βιβλιοπωλεία προς συμμόρφωση. Το σχετικό άρθρο βασίστηκε σε πληροφορίες του Αμερικανού δημοσιογράφου Χένρι Καμ και δημοσίευσε τη σχετική λίστα – με περίπου 120 βιβλία. Ο υφυπουργός παρά τω πρωθυπουργώ και εκπρόσωπος Τύπου της κυβέρνησης Βύρων Σταματόπουλος αρνήθηκε, σε σχετική ερώτηση των New York Times, την ύπαρξη μίας τέτοιας λίστας, αν και επισήμανε πως προβλέπεται συνταγματικά (άρθρο 14) η λήψη μέτρων για την αποφυγή της κομμουνιστικής προπαγάνδας, αφού «ο κομμουνισμός είναι ο χειρότερος εχθρός της δημοκρατίας». Φυσικά, ουδέν κρυπτόν υπό τον ήλιο, και όπως μπορεί να δει κανείς και στα παρακάτω σκαναρισμένα κείμενα από το Index on Censorship, μια χαρά υπήρχε λίστα λογοκριμένων επί χούντας…
_______________________________________
Εικόνες
―Προπαγάνδα
―Απορριπτικό σημείωμα για το τραγούδι
«Χασάπικο» (στίχοι Γιώργου Θέμελη – μουσική Σταύρου Κουγιουμτζή
―Διαγραφή
σε σελίδα του σεναρίου «Θίασος» του Θ. Αγγελόπουλου
―Δελτίο
ελέγχου ξένης ταινίας από την οποία ζητούν να κοπεί η φράση «Οι Αμερικανοί είναι
κατακτητές» ―Μ47 από Αυλώνα, μπροστά στο Hilton στις 21 4 67 φωτογραφημένο από Ιταλό τουρίστα
